Bữa ăn hợp lý là bữa ăn có đủ năng lượng, đủ chất dinh dưỡng và các chất dinh dưỡng phải ở một tỷ lệ cân đối, thích hợp với từng người.
1. Hợp lý về tỷ lệ các chất sinh năng lượng:
Khi vào cơ thể, 1g protein (chất đạm) cho 4 Calo, 1g fat (chất béo) cho 9 Calo, 1g carbohydrate (đường bột) cho 4 Calo. Ngoài ra, 1g rượu (alcol ethylic) cho 7 Calo. Ở các nước đang phát triển, xứ nóng, các chất đạm, béo, đường bột ở tỷ lệ 1:1:5 hoặc 1:1:6 là thích hợp.
Xem thêm : Ăn sầu riêng có tác dụng gì? Sầu riêng con dao 2 lưỡi với sức khỏe
2. Hợp lý về protein (chất đạm)
Protein là thành phần chính để xây dựng tế bào. Nhu cầu về protein ở trẻ em, phụ nữ có thai, cho con bú cao hơn người lớn. Theo Tổ chức y tế thế giới, bình quân 1 ngày người lớn cần 0,75g protein chuẩn (protein của sữa và trứng được coi là chuẩn) cho một kg trọng lượng cơ thể. Nhưng trong một bữa ăn bao giờ cũng có nhiều loại protein có giá trị sinh học và hệ số hấp thụ thấp hơn. Do vậy, nhu cầu thực tế phải tăng lên, theo Viện Dinh dưỡng là 1,2g/kg thể trọng/ngày. Trong đó, protein có nguồn gốc động vật nên chiếm từ 35-50%. Ngoài thịt cá trứng sữa, thì đậu tương là loại thực phẩm có hàm lượng protein rất cao và chất lượng tốt (trong 100g thịt lợn nạc có 19g protein, trong 100g đậu tương khô có 35,2g protein). Trẻ em bị suy dinh dưỡng, người ốm suy kiệt, sau mổ… cần số lượng protein cao hơn bình thường. Trái lại, người mắc bệnh suy thận lại cần ăn ít protein hơn vì khả năng lọc urê – “cặn bã của protein” của thận đã bị giảm đi.
3. Hợp lý về fat (chất béo)
Năng lượng do fat cung cấp nên khoảng 25% không nên dưới 10% và trên 35% tổng số năng lượng của khẩu phần ăn. Nếu thiếu fat sẽ kéo theo thiếu các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K). Nếu ăn nhiều mỡ động vật (có nhiều năng lượng, nhiều acid béo bão hòa và cholesterol) sẽ dễ mắc các bệnh tim mạch. Nhưng nếu ăn dầu thực vật (không có cholesterol, có nhiều acid béo chưa bão hòa – trừ dầu nhân hạt cọ, dầu dừa) sẽ có lợi cho việc phòng và chữa các bệnh vữa xơ động mạch, tăng huyết áp nhiều hơn. Lạc, vừng là những hạt có nhiều dầu, số lượng fat thực vật nên chiếm 30% trong tổng số fat của khẩu phần ăn là vừa.
Xem thêm : Hướng dẫn cách bảo quản trứng trong tủ lạnh an toàn, dinh dưỡng
4. Hợp lý về carbohydrate (đường bột)
Carbohydrate chủ yếu do ngũ cốc, rau, củ quả cung cấp. Năng lượng do carbohydrate nên chiếm khoảng 55-60% tổng số năng lượng của khẩu phần ăn. Trong thành phần carbohydrate, chất xơ (xenllulose) cũng đóng vai trò rất quan trọng vì nó giúp điều hòa nhu động ruột và chống táo bón. Nó cũng được ví như là “một cái chổi” để “quét” các chất cặn bã ra khỏi cơ thể. Người mắc bệnh đái tháo đường cần ăn ít đường bột hơn những người khác, nhất là các loại đường hấp thụ nhanh và cần chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày. Trái lại, những người khác, nhất là các bà mẹ không nên cho trẻ em ăn bánh kẹo, quả ngọt hoặc đồ uống có đường trước giờ ăn chính vì nó sẽ bị “lửng dạ” mất cảm giác đói, khi đến giờ ăn chính sẽ không ăn được nhiều thức ăn khác cần hơn.
5. Hợp lý về khoáng chất
Hiện nay cũng đã có nhiều trường hợp lạm dụng khi sử dụng vitamin gây ngộ độc và nguy hiểm đến tính mạng. Đã có nhiều tai biến do tiêm vitamin B1, uống vitamin A quá liều. Đã có nhiều bạn gái phải cấp cứu do tiêm các loại vitamin C liều cao (cevit, asconrvit…) vì muốn “sáng da” không nên coi vitamin là thuốc bổ, và vì thế, không phải cứ “dùng nhiều thì bổ nhiều”.
Nguồn: https://asec.edu.vn
Danh mục: Bếp Nhà
